Skuteczny fundraising to mieszanka relacji, pomysłów, działań, cierpliwości, odwagi, czasem szczęścia - ale opakowanych w strategię, określającą cele, sposób komunikacji, formy dotarcia do darczyńców. Może się zdarzyć, że bez strategii uda się zebrać oszałamiającą kwotę - ale właśnie "uda się". A nie o to przecież chodzi, co wyraźnie wyniknęło na spotkaniu "Fundraising - fakty i mity".

II Spotkanie FAOO dotyczyło skutecznych sposobów pozyskiwania środków na działania organizacji. Ale nie z EFSu, funduszy norweskich czy samorządowych zadań zleconych, a od darczyńców - indywidualnych i biznesowych. Jak robić to skutecznie, realizując cele statutowe organizacji i nie traktując darczyńców jak "dojnych krów", a partnerów na wspólnej drodze do celu? Na te i inne pytania szukaliśmy odpowiedzi przez dwa dni, wspólnie z zaproszonymi gośćmi z organizacji odnoszących sukcesy fundraisingowe.

5 i 6 marca upływały pod znakiem spotkania osób zajmujących się fundraisingiem w trzecim sektorze. Przeszło 80 osób, zaproszonych przez Fundację Akademia Organizacji Obywatelskich, słuchało prezentacji, uczestniczyło w dyskusjach z gośćmi, ale i pracowało wspólnie nad zagadnieniami ważnymi dla każdego fundraisera. Dwa dni pracy, inspirowania się, czerpania z doświadczeń innych…

Spotkanie otworzył mocnym akcentem gość z USA, Richard Aft, który sam powiedział, że bywa nazywany "Richard Aft Półtora Miliarda" - ponieważ w czasie swojej pracy dla amerykańskiej United Way tyle właśnie (dolarów) pozyskał od darczyńców. Tłumaczył, że ludzie są skłonni wspierać organizacje, ale tylko wówczas, gdy nawiążą z nią relację - poczują wspólnotę celów, chęć działania, pojawią się emocje. Najszczytniejszy cel, wokół którego nie zgromadzi się "fanów", nie zdobędzie solidnego finansowania.

Tajniki pozyskiwania darczyńców biznesowych, finansujących programy stypendialne, przybliżała Karolina Błaszczyk z Fundacji Świętego Mikołaja. Przyznała, że bez przemyślanego podejścia do fundraisingu nie udałoby się pozyskiwać tylu darczyńców biznesowych. Jedną z podpowiedzi było zwrócenie uwagi na te firmy, które chcą wspierać społeczności lokalne, w których prowadzą działalność gospodarczą. I że warto również dla nich przygotowywać ofertę, nie ograniczając się do centrali firmy czy największych miast.

Andrzej Pietrucha z Fundacji BOŚ zaprezentował inicjatywę "wewnętrzną", skierowaną do pracowników Banku Ochrony Środowiska. Zainspirowani przez fundację pracownicy banku decydują się na przekazywanie części pensji bezpośrednio na konto fundacji, z której finansowane są działania stypendialne, ale i pomoc dla kolegów i koleżanek w sytuacjach kryzysowych. Odpisy od pensji (payroll deduction) to w Polsce jeszcze mało popularny sposób pozyskiwania środków, ale może czeka na swój czas?

Zofia Dulska z UNICEF Polska podzieliła się doświadczeniami swojej organizacji w pozyskiwaniu środków od indywidualnych darczyńców. Wskazywała na wyraźne powiązanie między nieszczęściami i kataklizmami, a liczbą darczyńców wspierających UNICEF. Tsunami w Azji Południowo-Wschodniej, trzęsienie ziemi na Haiti czy niedawny tajfun na Filipinach to okres wzmożonej aktywności organizacji pomocowych, ale nie można zapominać, że wówczas wzrasta też gotowość darczyńców do wpłat - i nie można zaprzepaścić takiej okazji.

Katarzyna Olszewska i Aleksandra Granada z SOS Wioski Dziecięce opowiadały o swoich kampaniach "jednoprocentowych". Zwróciły uwagi na ważne zjawisko - wprawdzie co roku organizacja pozyskuje pokaźne kwoty od podatników, którzy decydują się na przekazanie im 1% swoich podatków, to jednak wpływy wyraźnie są wyższe, gdy w czasie kampanii pokazywane są nieszczęśliwe, niekochane dzieci niż wówczas, gdy przekaz jest pozytywny, pokazujący szczęśliwą, kochającą się rodzinę - stan, do którego działania organizacji mają w pewnym stopniu prowadzić.

Dominika Oprawska z Amnesty International Polska, której organizacja wspiera  osoby cierpiące (np. więzione) z powodu swoich politycznych przekonań i działalności - czasem daleko na świecie, a czasem blisko, za wschodnią granicą, na Białorusi, przybliżyła bardzo skuteczny sposób na zwrócenie uwagi darczyńców, czyli storytelling: nie warto pokazywać całego, złożonego problemu, lepiej skupić się na "osobistej historii" wybranego więźnia politycznego, opozycjonisty. Takie historie łatwiej uruchamiają emocje, zwiększają szanse na wyzwolenie empatii...

Mariusz Onuch z Greenpeace Polska pokazał  kulisy pozyskiwania funduszy "na ulicy". Jako koordynator programu Direct Dialogue podkreślał, że nie ma skuteczniejszego narzędzia na nawiązanie prawdziwej, głębszej relacji z darczyńcą niż kontakt twarzą w twarz. I że wymaga to inwestycji - finansowych i czasowych, ale warto.

Anna Kertyczak z Fundacji Edukacja dla Demokracji zaprezentowała inne "narzędzie", czyli crowdfunding, z wykorzystaniem specjalnych platform on-line pozwalających na ogłoszenie takiej zbiórki i masowe "śledzenie" jej postępów. Osoby zainteresowane nie tylko mogą wpłacić pieniądze, ale też poczytać o jej celu, zadać pytanie organizacji, a co najważniejsze - widzą, czy cel, na który wpłacili, ma szansę na realizację, czyli czy organizatorzy zebrali tyle, ile planowali. Narzędzie coraz częściej wykorzystywane i wbrew pozorom niełatwe w obsłudze.

Strategią fundraisingu zajęła się trójka gości. Anna Kamińska i Tomasz Michałowicz z Fundacji JiM pokazali system planowania działań fundraisingowych, jaki wypracowali podczas kilkumiesięcznej pracy nad strategią, z precyzyjnie określonymi celami finansowymi, dokładnie sprofilowanymi grupami darczyńców i pomysłami na wykorzystanie różnorodnych narzędzi. Grzegorz Gruca z Polskiej Akcji Humanitarnej zwrócił zaś uwagę na różnorodność strategii, związanych z konkretnymi projektami/programami, podkreślając znaczenie dywersyfikacji źródeł finansowania.

Spotkanie "Fundraising - fakty i mity" było również okazją do dyskusji na istotne tematy związane z fundraisingiem. Wszyscy uczestnicy i uczestniczki mieli możliwość, żeby powymieniać się swoimi doświadczeniami i opiniami, dotyczącymi takich kwestii jak: "ile kosztuje fundraising?", "skąd wziąć pieniądze na fundraising" oraz "czy i jak komunikować darczyńcom o kosztach fundraisingu".